Pop yıldızı Taylor Swift’in de sevdiği, San Francisco’nun simgesi haline gelen ekşi mayalı ekmek, yalnızca lezzetiyle değil kalp sağlığına olası katkılarıyla da öne çıkıyor. Son dönemde yayımlanan birkaç araştırma, kökeni Antik Mısır fırınlarına dayanan ekşi mayanın diğer ekmek türlerine göre daha sağlıklı olabileceğini gösteriyor.
University Hospitals, “Lif içeriği kolesterolü düşürmeye ve sağlıklı kan basıncını desteklemeye yardımcı olabilir. Ayrıca fermantasyon sürecinin iyileştirdiği mineral emilimi, kardiyovasküler fonksiyonu destekler,” açıklamasını yapıyor.
ABD’de yetişkinlerin neredeyse yarısı yüksek tansiyonla yaşıyor. Bu durum, ülkenin önde gelen ölüm nedenlerinden kalp hastalığı ve felç için ciddi bir risk oluşturuyor. Ancak uzmanlar, doğru beslenme tercihleriyle bu risklerin azaltılabileceğini vurguluyor.
Ekşi mayanın sırrı
Ekşi mayalı ekmek; su, un, tuz ve vahşi maya ile bakterilerden oluşan canlı bir kültürle yapılıyor. Püf noktası, market mayası yerine doğal fermantasyonla kabarması. Fermantasyon sırasında undaki proteinler peptitlere parçalanıyor. Bu bileşikler damarları gevşetmeye yardımcı olarak kan basıncını düşürebiliyor.
2024 tarihli bir çalışmada, iki ay boyunca normal ekmek tüketimini dilimlenmiş ekşi mayayla değiştiren katılımcılarda kan basıncında düşüşler gözlendi. Araştırmacılar miktar veya saat sınırlaması getirmedi; yalnızca “ekmeğinizi ekşi mayayla değiştirin” dediler.
Diğer lezzetli faydalar
Fermantasyon sayesinde ekşi maya, kan şekerinin daha yavaş yükselmesine de katkı sağlayabiliyor. Mayo Clinic, “Ekşi mayalı ekmeğin glisemik indeksi beyaz ekmeğe göre daha düşüktür; bu da kan şekerinin daha hızlı yükselmediği anlamına gelir. Çünkü fermantasyon, undaki nişastayı sindirim ve emilime daha az uygun hale getirir,” diyor.
Popüler ekmek aynı zamanda bağışıklığı destekleyen B vitaminlerinden zengin. Prebiyotik lif kaynağı olması, bağırsak mikrobiyotası için “yakıt” görevi görerek sindirime ve bağırsak sağlığına destek sağlayabiliyor.
Ne seçmeli, ne kadar yemeli?
Fırına ya da markete gittiğinizde tercihinizi tam buğday ekşi mayadan yana kullanın. “Günde bir dilim” hedefi yeterli görülüyor: Tosta, yumurta beyazının yanına, salata krutonuna ya da açık sandviç (ör. ton balıklı) tabanı olarak ideal.
Cleveland Clinic’e göre, “Daha yüksek lif içeren ekmekler pek çok kişi için daha iyi bir seçim olabilir. Lif daha uzun süre tok tutar ve karbonhidratların tamamen emilmesini bir miktar engelleyebilir. Bu da kan şekeri üzerindeki etkilerin düşmesi anlamına gelir.”
Küçük not
Beyaz ekşi mayada yaklaşık 1 gram lif bulunurken beyaz ekmekte bu değer daha da düşüktür; tam buğday ekşi maya ise lif miktarını kabaca ikiye katlar. Sağlık durumunuz ve beslenme ihtiyaçlarınız için her zaman kişisel tıbbi danışmanlığa başvurmayı unutmayın.
