Karayolları Trafik Kanunu’nda değişiklik öngören teklif, 7 Ekim’de TBMM Genel Kurulu’nun gündemine geldi. Düzenleme; hız ihlali, makas, drift ve ambulansa yol vermeme gibi kamu güvenliğini doğrudan etkileyen ihlaller için hem para cezalarını yükseltiyor hem de ehliyete geçici el koyma ve araç men’i gibi yaptırımları genişletiyor. Teklif, Genel Kurul sürecinin ardından kabul edilir ve Resmî Gazete’de yayımlanırsa yürürlüğe girecek.
Hız ihlallerinde kademeli ehliyete el koyma
Teklifte, özellikle hız kaynaklı kazaların önüne geçmek için kademeli bir sistem öne çıkıyor. Yerleşim yerlerinde hız sınırını 44–55 km/s aşan sürücüler için sürücü belgesinin 30 gün süreyle geri alınması öngörülürken, bu süre 56–65 km/s aşımda 60 güne, 66 km/s ve üzerindeki aşımda ise 90 güne çıkıyor. Para cezaları da hız dilimlerine göre artırılacak ve üst sınır 30 bin TL’ye kadar uzanabilecek.
Geçiş üstünlüğü olan araçlara yol vermeyene ağır ceza
Acil hasta veya yaralı taşıyan ambulanslara, itfaiyeye ya da orman yangınlarıyla mücadele eden araçlara yol vermeyenlere 46 bin TL idari para cezası kesilmesi ve ehliyetin 30 gün süreyle geri alınması planlanıyor. Geçiş üstünlüğü bulunan diğer araçlara yol vermeyen sürücülerin ise 15 bin TL ceza ile karşılaşacağı belirtiliyor.
Trafikte şiddet ve tacize karşı sert yaptırım
Saldırı amacıyla araçtan inen ya da bir aracı ısrarla takip eden sürücülere 180 bin TL idari para cezası verilmesi, ehliyetin 60 gün süreyle geri alınması ve aracın 30 gün trafikten men edilebilmesi düzenlemede yer alıyor. Kamusal güvenliği riske atan “makas” atma eylemine 180 bin TL, drift yapmaya ise 140 bin TL ceza öngörülürken; araçla yarış yapanların 46 bin TL ceza alması ve sürücü belgelerinin iki yıl süreyle geri alınması hedefleniyor. Çevreyi rahatsız edecek derecede gürültü çıkaran araç modifiyeleri için de 16 bin TL idari para cezası planlanıyor.
Işık ihlalleri ve telefon/kemer kuralları
Kırmızı ışık ihlali sonucu trafik kazasına sebep olan sürücünün belgesine 60 gün el konulması ve iade öncesinde psikoteknik değerlendirmeden geçmesi şartı getiriliyor. Kırmızı ışık ihlaline genel olarak 5 bin TL ceza uygulanması, araç kullanırken telefonla konuşmanın 5 bin TL, emniyet kemeri takmamanın ise 2 bin 500 TL ile cezalandırılması öngörülüyor.
Plaka ve araç üzerinde usulsüzlüklere özel maddeler
Plakayı okunmayacak şekilde değiştiren ya da araca farklı plaka takanlar için 140 bin TL idari para cezası ve aracın 30 gün trafikten men’i teklifte yer alıyor.
Sürücü belgesi olmadan kullanım ve kazadan ayrılma
Sürücü belgesi olmadan motorlu araç kullananlara 40 bin TL, sürücü belgesi iptal edildiği hâlde araç kullananlara ise 200 bin TL ceza verilmesi planlanıyor. Ayrıca, ölümlü veya yaralanmalı kazalarda zabıtanın izni olmaksızın —zaruri hâller dışında— olay yerinden ayrılan sürücüler hakkında 1 ila 3 yıl arasında hapis cezası öngörülüyor.
Son durum ve beklenti
Teklifin gerekçesinde, artan trafik yoğunluğu ve kural ihlalleri nedeniyle caydırıcılığın güçlendirilmesi ihtiyacı vurgulanıyor. Düzenlemenin yasalaşması hâlinde yeni ceza miktarları ile ehliyete el koyma ve araç men’i uygulamaları, emniyetin denetimleriyle birlikte eşgüdümlü şekilde hayata geçirilecek. Yetkililer, nihai metnin Genel Kurul görüşmeleri sırasında değişebileceğini hatırlatırken, sürücülerin güncel ceza ve yaptırımları Resmî Gazete’den takip etmesi gerektiğini belirtiyor.