Türkiye’de saat değişikliğiyle ilgili tartışmalar yıllardır gündemdeki yerini koruyor. Özellikle “yaz saati kalıcı mı olacak?” ya da “kış saati neden kaldırıldı?” gibi sorular tekrar gündeme gelmeye başladı. 2016 yılında alınan kararla birlikte Türkiye artık yaz-kış saati geçişini yapmayan ülkeler arasına katıldı. Peki bu uygulamanın nedeni neydi? Avrupa ve Amerika gibi ülkelerde durum ne?
Öte yandan, akşam saatlerinde daha uzun süre gün ışığı bulunması dış mekan aktiviteleri ve sosyal yaşam açısından olumlu bulunabiliyor. Enerji tüketimiyle ilgili yapılan çalışmalar ise uygulamanın kesin bir tasarruf sağlayıp sağlamadığı konusunda net bir sonuç ortaya koymuş değil.
Yaz-kış saati değişikliği pek çok ülkede hâlâ uygulanıyor olsa da Türkiye bu konuda farklı bir yol izleyerek saatleri sabitlemeyi tercih etti. Bu uygulamanın etkileri, sosyal yaşamdan enerji tüketimine kadar birçok alanda hissediliyor. Uygulama kimi zaman tartışmalara yol açsa da, gün ışığından daha fazla faydalanma amacıyla Türkiye'de kalıcı hale gelmiş durumda.
Yaz-Kış Saati Değişikliği Nedir?
Geleneksel olarak birçok ülkede yılın belli dönemlerinde saatler ileri ya da geri alınarak gün ışığından daha fazla yararlanmak hedeflenirdi. Yaz saati uygulaması, saatlerin bir saat ileri alınarak akşamları daha uzun süre aydınlık olmasını sağlar. Kış saatinde ise tam tersi bir değişim yapılır; saatler geri alınır ve sabahları daha erken gün ışığı alınması amaçlanır. Bu değişim, enerji tasarrufu sağlama ve günlük yaşamı kolaylaştırma niyetiyle uygulanırdı.Türkiye’de Kalıcı Yaz Saati Uygulaması
Türkiye, 26 Mart 2016 tarihinde aldığı kararla saatleri yıl boyunca sabit tutmaya başladı. Amaç, yılın her döneminde gün ışığından maksimum düzeyde yararlanmak ve saat değişikliklerinin yarattığı karmaşayı ortadan kaldırmaktı. Bu uygulamayla birlikte sonbaharda saatleri geri alma uygulamasına da son verildi.Avrupa ve ABD'de Saatler Hâlâ Değişiyor
Türkiye bu değişikliği kalıcı hale getirirken Avrupa ülkeleri ve ABD, saat değişikliğini uygulamaya devam ediyor. Örneğin; Avrupa’da saatler 29 Ekim 2023’te geri alındı. ABD ise 5 Kasım 2023’te kış saatine geçti. Her iki bölgede de yaz saati uygulaması, 2024 yılı içinde sırasıyla 31 Mart (Avrupa) ve 10 Mart (ABD) tarihlerinde yeniden devreye girecek.Kış Aylarında Yaz Saati Uygulamasının Etkileri
Yaz saatinin kış aylarında da devam etmesinin bazı avantajları kadar dezavantajları da bulunuyor. Özellikle sabah saatlerinin uzun süre karanlık olması, çocukların ve işe giden bireylerin güvenliği açısından olumsuz etkiler yaratabiliyor. Ayrıca biyolojik saat üzerinde de dengesizliklere yol açabiliyor; çünkü insanlar gün ışığına daha geç maruz kalıyor. Bu da uyku düzeni, ruh hali ve genel sağlık üzerinde etkili olabiliyor.Öte yandan, akşam saatlerinde daha uzun süre gün ışığı bulunması dış mekan aktiviteleri ve sosyal yaşam açısından olumlu bulunabiliyor. Enerji tüketimiyle ilgili yapılan çalışmalar ise uygulamanın kesin bir tasarruf sağlayıp sağlamadığı konusunda net bir sonuç ortaya koymuş değil.
Türkiye Neden Kış Saatinden Vazgeçti?
Türkiye’nin kalıcı yaz saati uygulamasına geçmesindeki başlıca gerekçelerden biri enerji verimliliğini artırmak ve gün ışığından daha fazla yararlanmak. Ayrıca yıl boyunca tek bir saat diliminde kalmak, toplumsal düzenin daha stabil işlemesi açısından da tercih edildi. Hükümetin bu yöndeki kararı, zamanla alışkanlık haline geldi ve şu an için geri adım atılmasına yönelik resmi bir açıklama yapılmadı.Yaz-kış saati değişikliği pek çok ülkede hâlâ uygulanıyor olsa da Türkiye bu konuda farklı bir yol izleyerek saatleri sabitlemeyi tercih etti. Bu uygulamanın etkileri, sosyal yaşamdan enerji tüketimine kadar birçok alanda hissediliyor. Uygulama kimi zaman tartışmalara yol açsa da, gün ışığından daha fazla faydalanma amacıyla Türkiye'de kalıcı hale gelmiş durumda.